राजदूत निवासमा जर्मनी एकता र नेपाल-जर्मनी सम्बन्ध स्मरण

काठमाडौँ- बर्लिन पर्खाल ढलेको दिनले जर्मनीलाई पुनः एकतामा मात्र ल्याएन, युरोपभर नयाँ आशा, स्वतन्त्रता र शान्तिपूर्ण परिवर्तनको सन्देश फैलायो। त्यो ऐतिहासिक पर्खाल ढलेको ३५ वर्ष पुगेको छ। त्यही स्मृतिको सम्झना र नेपाल-जर्मनीबीचको ६७ वर्ष लामो कूटनीतिक सम्बन्धको अवसर पारेर जर्मन राजदूत निवासमा भव्य स्वागत समारोह आयोजना भएको थियो।

नेपालका लागि जर्मनीका राजदूत उदो यूजेन भोल्ज तथा श्रीमती मरिआन बेक-भोल्जले आयोजना गरेको उक्त कार्यक्रममा उपराष्ट्रपति रामसहायप्रसाद यादव मुख्य अतिथिका रूपमा उपस्थित भएका थिए। बर्लिन पर्खाल, जसले १९६१ देखि पूर्वी र पश्चिमी जर्मनीलाई अलग पार्दै आएको थियो, १९८९ को शान्तिपूर्ण क्रान्तिपछि ढलेर २८ वर्षसम्मको विभाजनको अन्त्य गर्‍यो।

यस क्षणले जर्मनीलाई मात्र होइन, युरोपभर साझा एकता, लोकतन्त्र र मानवअधिकारको भावना सिर्जना गरेको थियो। यो एकताले शीतयुद्धको अन्त्यको प्रतीक बनेर विश्व इतिहासमा कहिल्यै नमेटिने छाप छोड्यो। जर्मनी युरोपको एक शक्तिशाली मुलुक मात्र होइनी उद्योग र अध्ययनमा अग्रणी मुलुक पनि हो।

‘आज हामी जर्मनी एकताको ३५ वर्ष मनाउँदैछौँ, साथै नेपाल-जर्मनीबीचको ६७ वर्ष लामो मित्रता पनि स्मरण गर्दैछौँ। जर्मनीले नेपाललाई चुनौतीपूर्ण समयमा सधैँ साथ दिएको छ- माओवादी द्वन्द्व, २०७२ सालको भूकम्प, कोभिड-१९ महामारी र हालको लोकतान्त्रिक पुनर्निर्माणमा,’ समारोहमा पाहुनालाई स्वागत गर्दै राजदूत भोल्जले भने, ‘हामी नेपालको लोकतान्त्रिक मूल्य, जनसेवाको सुदृढीकरण र दिगो विकासप्रति उच्च सम्मान व्यक्त गर्दछौँ। यो सम्बन्ध दुवै देशका जनताको साझा समृद्धि र शान्तिको आधार हो।’

नेपाल-जर्मनी सम्बन्धको दिगो आधार नेपाल र जर्मनीबीचको कूटनीतिक सम्बन्ध १९५७ मा स्थापना भएको थियो, जुन दक्षिण एसियाली राष्ट्रहरूमा जर्मनीको सबैभन्दा पुरानो मित्रतामध्ये नेपाल एक हो। यो सम्बन्ध विकास सहयोग, शिक्षा, स्वास्थ्य, पूर्वाधार र पर्यावरण संरक्षणमा केन्द्रित छ। जर्मनी नेपालको प्रमुख विकास साझेदारमध्ये एक रहेको छ, जसले वार्षिक रूपमा करोडौँ युरोको सहयोग प्रदान गर्दै आएको छ।

यस वर्ष नेपालमा जर्मनीको विकास सहयोग संस्था जीआईजेडको ५१ वर्षको उपस्थिति, केडब्लूएफको स्थापना भएको ६२ वर्ष र पीटीबीको १८ वर्षको संलग्नतालाई विशेष रूपमा स्मरण गरियो। जीआईजेडले प्राविधिक सहयोगमार्फत कृषि, ऊर्जा र प्राविधिक प्रशिक्षणमा योगदान दिँदै नेपालको दिगो विकासलाई बलियो बनाएको छ।

केडब्लूएफले वित्तीय सहयोगका माध्यमबाट जलविद्युत्, सडक पूर्वाधार र स्वास्थ्य क्षेत्रको विकासलाई सुदृढ पारेको छ। पीटीबी-जर्मनीको राष्ट्रिय मेट्रोलोजी संस्था-नेपालमा गुणस्तर संरचना बलियो बनाउन, मानक, मापन, परीक्षण र मान्यता प्रणालीमा सहयोग गर्दै औद्योगिक प्रतिस्पर्धा, न्यायपूर्ण व्यापार र उपभोक्ता अधिकार प्रवर्द्धन गर्दै आएको छ।

यी संस्थाहरूले नेपालको संघीयता कार्यान्वयन, जलवायु परिवर्तन अनुकूलन र आर्थिक सशक्तीकरणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका छन्। जर्मनीको सहयोगले नेपाललाई संयुक्त राष्ट्रसंघको दिगो विकास लक्ष्य (एसडीजीज्) हासिल गर्न मद्दत पुर्‍याएको छ।

जर्मनी एकता ३ अक्टोबर १९९० ले विभाजित राष्ट्रलाई एकीकृत गर्दै लोकतान्त्रिक मूल्यहरूको विजयलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। नेपालको सन्दर्भमा यो एकताले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको यात्रालाई प्रेरणा दिन्छ। दुवै देशले बहुलता, समावेशिता र शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वलाई प्राथमिकता दिएका छन्।

नेपाल-जर्मनी सम्बन्धले यी साझा मूल्यहरूलाई थप मजबुत बनाउँदै भविष्यमा व्यापार, पर्यटन र सांस्कृतिक आदानप्रदानको नयाँ ढोका खोल्ने अपेक्षा गरिएको छ। कार्यक्रममा सरकारका प्रतिनिधि, राजनीतिक नेता, कूटनीतिज्ञ, व्यवसायी, पत्रकार र बौद्धिक व्यक्तिहरूको उल्लेखनीय सहभागिता थियो।

समारोहले नेपाल-जर्मनी मित्रता र साझा मूल्यहरूको दीर्घकालीन साझेदारीलाई जीवन्त रूपमा उजागर गरेको थियो। सांस्कृतिक रूपमा कार्यक्रम विशेष रह्यो। जर्मन सांगीतिक टोलीले पारम्परिक लोकसंगीत प्रस्तुत गर्‍यो, जसले सहभागीहरूलाई जर्मन संस्कृतिको झलक दियो।

दूतावासको सजावट जर्मन झण्डा (काला, रातो, सुन्तला) रंगले भरिएको थियो। सहभागीहरूले जर्मनी एकताको दिवस र नेपाल-जर्मनी मित्रताको स्मरण गर्दै आपसी शुभकामना आदानप्रदान गरे। उनीहरूको मुलकुमा हरेक वर्ष अक्टोबर ३ मा मनाइने जर्मनी एकताको दिवसले विभाजनको अन्त्य र लोकतान्त्रिक स्वतन्त्रताको स्मरण गराउँछ। पर्खाल भने नाेभेम्बर ९ मा ढालेको हो।

कार्यक्रमले ऐतिहासिक स्मृति, साझा मूल्य र दुवै देशबीचको दिगो साझेदारीलाई एकसाथ उजागर गरेको छ। नेपाल-जर्मनीको यो सम्बन्ध आगामी दिनमा थप सहकार्य र समृद्धिको आधार तयार पार्दै अघि बढ्ने विश्वास नेपाल र जर्मनका नागरिकले लिएका छन्।