बेत र बाँसका सामानबाट आत्मनिर्भर बन्दै टीकापुरका महिला

घोडाघोडी- टीकापुर नगरपालिका– १५ कि अञ्जली थापा बिहान घरको कामधन्दा र बच्चालाई स्कुल पुर्‍याउँदैमा बित्छ। दिउँसोको खाली समयमा उनी टीकापुर–७ स्थित तिलगंगा बेत बाँस फर्निचर उद्योगमा पनि काम भ्याउँछिन्।

बिहान–बेलुका घरको कामसँगै उद्योगमा काम गरेर मासिक २५ देखि ३० हजार रुपैयाँसम्म थापाले कमाउँदै आएकी छन्। घरमा बसेर घरको रेखदेखसँगै आम्दानी हुने काम गर्न पाउँदा अञ्जली खुसी छिन्।‘श्रीमान् रोजगारीको सिलसिलामा भारतमा हुनुहुन्छ’, उनले भनिन्, ‘मैले घर र केटाकेटीको स्याहार सुसारसँगै घरखर्च कमाइरहेको छु। दुवैजनाले काम गर्दा सहज भएको छ।’

अञ्जली जस्तै टीकापुर–३ कि सुनिता चौधरीको दैनिकी पनि सोही उद्योगमा काम गरेर बित्छ। सुनिता श्रीमानसँगै सोही उद्योगमा काम गर्छिन्। ‘खेती पनि लगाउने गरेका छौँ’, सुनिताले भनिन्, ‘घरपरिवार केटाकेटी, खेतीबारीसँगै नजिकै रहेको उद्योगमा काम गर्दा निकै सहज हुन्छ। हामीले घरपरिबारसँग समय बिताउन पाएका छौँ भने रोजगारी पनि पाएका छौँ।’

अञ्जली र सुनिता जस्तै उक्त फर्निचर उद्योगमा ३५ जनाभन्दा बढीले काम गरिरहेका छन्। टीकापुर–७ सत्तीमा ५ वर्ष अगाडि स्थानीय भरतलाल विकले तिलगंगा बेत बाँस फर्निचर उद्योग सञ्चालनमा ल्याएका हुन्। ‘उद्योग सञ्चालनको सुरुआतमा भारतको कलकत्ताबाट कामदार ल्याएको थिए’, उनले भने, ‘विस्तारै स्थानीयलाई काम सिकाए, अहिले ३५ जनाभन्दा बढी स्थानीयलाई रोजगार दिइरहेको छु।’

भारतीय कामदारले भन्दा स्थानीयले रोजगारी पाउन भन्ने उद्देश्यले स्थानीयलाई नै प्राथमिकतामा राखेको भरतलालको भनाइ छ। उनका अनुसार कामदारलाई प्रतिगोटाका आधारमा पारिश्रमिक दिने गरिन्छ। एक जनाले मासिक रु २५ देखि ३० हजारसम्म आम्दानी गर्ने गर्दछन्। वर्षायाममा भने बेत बाँसका काम हुँदैन।

‘आठ वर्ष मलेसियामा बसे त्यसपछि भारतको कलकत्तामा गएर काम सिके। त्यहाँ सिकेको सीप आफ्नै ठाउँमा सदुपयोग गर्दै स्थानीयले पनि रोजगारी पाउन भन्ने उद्देश्यका साथ उद्योग सञ्चालन गरेको हुँ’, भरतलालले भने। ‘१० लाख रुपैयाँबाट सुरु गरेको उद्योगबाट थुप्रै कमाएँ भन्न त सक्दिन तर सन्तुष्ट छु’, उनले भने।

उद्योगमा उत्पादित सामग्रीले राम्रो बजार पनि पाइरहेका छन्। टीकापुर नगरपालिका कार्यालयमा पनि उद्योगबाट उत्पादित सामग्री प्रयोग भइरहेको र काठमाडौँ, पोखरालगायतका विभिन्न जिल्लामा सामग्री पठाउने गरेको उनले सुनाए।

कच्चापदार्थका (बेत बाँस)का लागि नजिकै रहेको सत्ती कर्णाली सामुदायिक वन छ। उक्त सामुदायिक वनबाट आवश्यकता अनुसार बेत बाँस ल्याउने गरेको उनी बताउँछन्। सामुदायिक वनले बोलपत्र आह्वान गरी बेत बाँस बिक्री गर्ने गर्दछ।