हिमाल प्रेस 
तस्बिर स्रोत : पिक्सेल
काठमाडौँ– मलेसिया सरकारले भारतबाट दक्ष प्राविधिक कामदार लैजाने प्रस्ताव गरेको छ। मलेसियाले सूचना प्रविधि, सेवा क्षेत्र, इन्जिनियरिङ, वृक्षरोपण, होटल र कृषि गरी ६ वटा क्षेत्रमा भारतीय कामदार लैजाने प्रस्ताव गरेको हो।
दुई साताअघि भारत भ्रमणका क्रममा मलेसियाली प्रधानमन्त्री अनवर इब्राहिमले श्रम सम्झौता गरेर सरकारी स्तरबाट सूचना र प्राविधिक क्षेत्रमा भारतीय कामदार लैजाने प्रस्ताव गरेका थिए। यस विषयमा भारत सरकारले औपचारिक धारणा सार्वजनिक नगरेको मलेसियाका सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन्।
मलेसियामा १ लाख ५० हजारभन्दा बढी भारतीय कामदार कार्यरत छन्। उनीहरू आफूखुसी व्यक्तिगत श्रम भिसामा जाने गरेका छन्। मलेसिया सरकारले भारतीय कामदारका लागि छुट्टै प्रावधान ल्याउन लागेको छ। भारतबाट नयाँ जाने र मलेसियामा कार्यरत भारतीय कामदारका लागि मलेसियाले निर्देशिका बनाउन लागेको समाचारमा जनाइएको छ।
मलेसियाली कम्पनीमा बढ्दो साइबर सुरक्षा खतराको सामना गर्न भारतबाट प्राविधिक जनशक्ति लैजान प्रस्ताव गरिएको मलेसियाका सञ्चारमाध्यमले उल्लेख गरेका छन्। मलेसियाले भारतबाट होटल, तामेइल र फार्म हाउसमा मात्र कामदार लिँदै आएको छ।
भारतबाट कामदार लैजाँदा नेपाली श्रमबजारमा पर्ने वैदेशिक रोजगार व्यवसायी लक्ष्मण पौडेल बताउँछन्। उनका अनुसार मलेसियाले भारतीय कामदार भर्ना प्रक्रियालाई पारदर्शी, प्रतिस्पर्धी र क्रमबद्ध बनाउने गरी प्रस्ताव गरेको छ।
‘नेपाल सरकारकै कारण मलेसिया सरकारले २०७५ सालयता नेपाली कामदारको कोटा कटौती गर्दै आएको छ। यस विषयमा सरकारले ध्यान दिएको छैन’, उनले भने। गत मार्चदेखि मलेसियाले नेपाली कामदारका लागि नयाँ भिसा एप्प्रुभल रोकेको छ। सरकारले एप्प्रुभल खुलाउन कूटनीतिक तहमा पहल नगरेको उनको आरोप छ।
सरकारको ढिलासुस्ती र मलेसिया कामदार पठाउन लामो प्रक्रिया लाग्ने भएकै कारण मलेसियाका कम्पनीले नेपाली कामदार लैजाने चासो दिन छाडेको पौडेल बताउँछन्।
मलेसिया जान भारतीय कामदारलाई एग्रिमेन्ट पेपर र डिमान्डपत्र मात्र चाहिन्छ। नेपाली कामदारका हकमा भने स्वास्थ्य र अभिमुखीकरण तालिमबाहेक छ वटा कागजपत्र पेस गर्नुपर्ने रोजगार व्यवसायी पौडेल बताउँछन्।
उनका अनुसार नेपाली कामदारका लागि डिमान्ड लेटर, एग्रिमेन्ट पेपर, टु पार्टी एग्रिमेन्ट पेपर, ग्यारेन्टी लेटर र करारपत्रको सम्झौता पेस गर्नुपर्छ। नेपालमा यति तयारी गर्न कम्तीमा तीन महिना लाग्ने उनले बताए। ‘भारत र बंगलादेशबाट भिसा निकालेको एक महिनाभित्र त्यहाँको म्यानपावर कम्पनीले कामदार मलेसिया पठाइसक्छन्। तर नेपालबाट सरकारी झमेलाका कारण तीन महिना लाग्छ’, उनले भने।
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ता डन्डुराज घिमिरे सरकारले नेपाली कामदारलाई जतिसक्दो छिटो र छोटो प्रक्रियाबाट पठाउन गरी अध्ययन गरिरहेको बताएका छन्। धेरै कागतपत्र र कामदार पठाउन लामो समय लाग्ने भएका कारण श्रमिकको कोटा गुम्न थालेको व्यवसायीले गुनासो गर्दै आएका छन्। ‘मलेसियाको रोजगारी खुलाउन पहल भइरहेको छ। यस विषयमा मलेसियास्थित नेपाली दूतावासले पहल गरिरहेको छ’, उनले भने।
मलेसिया बन्द भएकै कारण गत आर्थिक वर्षमा मलेसिया १० हजार कामदार गएको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांकमा छ। अघिल्लो आर्थिक वर्षमा एक लाखभन्दा बढी नेपाली रोजगारीका लागि मलेसिया गएको विभागकै तथ्यांकमा छ। सात वर्षअघि नेपाली कामदारको प्रमुख रोजगार गन्तव्य देश मलेसिया थियो।
