हिमाल प्रेस 
काठमाडौँ- चैत १५ गते काठमाडौँको तीनकुनेमा भएको राजावादीको प्रदर्शनमा पुगेको घटनापछि राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगको भूमिकामाथि प्रश्न उठ्न थालेको छ। यस घटनामा आयोगले कम चासो दिएको भनेर आलोचना भइरहेको छ।
आयोगले आन्दोलनका दिन एउटा विज्ञप्तिमा मात्र जारी गरेको थियो। आन्दोलनका दिन कोटेश्वरमा बस्दै आएका २४ वर्षीय दिनेशकुमार खत्री र उनकी बहिनी रेविका खत्रीलाई अनाहकमा गोली खाएको थिए। उनीहरू उपचारपछि फर्किएका छन्।
यी दाजुबहिनी जस्तै आन्दोलनमा सरोकार नै नभएका धेरै व्यक्तिमाथि प्रहरीले गोली चलाएको थियो। यस विषयमा पनि आयोगले आफ्नो धारणा सार्वजनिक गरेको छैन। उपत्यका प्रहरी कार्यालयले उपलब्ध गराएको विवरणअनुसार प्रदर्शनमा मात्र प्रहरीले ७४६ राउन्ड अश्रुग्यास हन्यो भने १९२ ब्ल्यांक राउन्ड फायरिङ गरेको थियो।
नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता डीआईजी दिनेश आचार्यले अराजक भीडलाई नियन्त्रणमा लिन गोली चलाउनुपरेको पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी गराएका थिए।
उनले तीनकुने घटनामा २ महिला र १८ पुरुष गरी २० जनालाई गोली लागेको बताए। आचार्यका अनुसार प्रदर्शनकारीहरू निषेधित क्षेत्र तोड्दै संसद भवनतर्फ अघि बढ्न खोजेपछि त्यसलाई नियन्त्रणमा लिन प्रहरीले बल प्रयोग गरेको बताएका थिए।
सरकारले राजावादी समूहमा जनकमान्डर भएका दुर्गा प्रसाईं लगायतका केही व्यक्तिहरूको अराजक गतिविधिका कारण तीनकुनेको प्रदर्शन भड्किएको सरकारले दोष देखाउँदै आएका छ। मानव अधिकार आयोगका प्रवक्ता डा. टीकाराम पौडेलले तीनकुने घटनाका बारेमा अध्ययन भइरहेको जानकारी दिए। आयोगले आन्तरिक रुपमा दुवै पक्षसँग छलफल र घटनाको बारेमा जानकारी लिइरहेको उनी बताउँछन्।
संयुक्त जनआन्दोलन परिचालन समिति प्रवक्ता स्वागत नेपालले तीनकुने घटनाप्रति मानव अधिकार आयोगले राजनीतिक रुप देखाएको आरोप लगाएका छन्।
आन्दोलनका विषयमा मानव अधिकार आयोग सरकारकै अड्डा बनेको बनेको उनले बताए। ‘कोटेश्वर तीनकुनेमा आयोजित कार्यक्रम आन्दोलन नभएर प्रदर्शन थियो। तर आन्दोलन भनेर सरकारले दमन ग¥यो’, उनले भने।
संविधानविद् भीमार्जुन आचार्यले राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगको भूमिकामा प्रश्न उठाएका छन्। राजसंस्थाका पक्षमा भएको आन्दोलनका क्रममा भएको राज्य आतंकप्रति आयोग मौन बसेको उनको आरोप छ।
उनले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, ‘राजावादी भन्दा भिन्न बन्ने होडमा निहत्था नागरिक सविन, सुरेश र आन्दोलन मै सहभागी नभएका दुई दाजु बहिनी दिनेश र रेबिका माथिको राज्य आतंकमा यस पटक हामी मिडिया, नागरिक समाज र “जीउँदा मान्छे” भन्ने सबै नराम्रोसँग चुक्यौँ।’ राप्रपाका सांसद बुद्धिमान तामाङले सरकार मौन बसेको र सरकार जस्तै मानव अधिकार आयोग पनि चुपचाप बसेको बताएका छन्।
बुधबार संसद्को राज्यव्यवस्था तथा सुशासन समितिको बैठकमा घटनाको निष्पक्ष छानबिनको माग गर्दै सांसद तामाङले कार्यक्रमको मञ्चमा दुर्गा प्रसाईं आउनुअघि नै प्रहरीले गोली र टियरग्यास हानेपछि आफू् समेत भागेको बताएका थिए।
