हिमाल प्रेस 
महोत्तरीको मुख्य भन्सार नाका भिट्ठामोडमा भन्सार जाँचका लागि लामबद्ध मालवाहक ट्रक । तस्बिर : सञ्जीतकुमार मण्डल/रासस
काठमाडौँ- चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो ६ महिनामा नेपालको वैदेशिक व्यापार ९.२५ प्रतिशतले बढेर ९ खर्ब २१ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।
भन्सार विभागका अनुसार यस अवधिमा निर्यात ३१.७८ प्रतिशतले वृद्धि भई ९८ अर्ब ७९ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको ७४ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँको तुलनामा बढी हो।
यसै गरी आयात ७.०६ प्रतिशतले बढेर ८ खर्ब २२ अर्ब ३७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन २०८०/८१ को पहिलो ६ महिनाको ७ खर्ब ६८ अर्ब रुपैयाँको तुलनामा बढी हो।
मुलुकको व्यापार घाटा ४.३८ प्रतिशतले बढेर ७२३ अर्ब ५८ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिको ६ खर्ब ९३ अर्ब १९ करोड रुपैयाँको तुलनामा बढी हो।
कुल व्यापारमा निर्यातको हिस्सा २०८०/८१ को पहिलो ६ महिनाको ८.८९ प्रतिशतबाट बढेर १०.७२ प्रतिशत पुगेको छ। यसैबीच आयातको हिस्सा गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको ९१.११ प्रतिशतबाट घटेर ८९.२८ प्रतिशत भएको छ।
पेट्रोलियम पदार्थ नेपालको प्रमुख आयात बनेको छ। नेपालले डिजेल, पेट्रोल र एलपी ग्यास क्रमशः ५४ अर्ब ३६ करोड, ३२ अर्ब १४ करोड र २९ अर्ब ७९ करोड रुपैयाँको आयात गरेको छ। अन्य प्रमुख आयातमा फलाम कच्चा पदार्थ (२५ अर्ब ७१ करोड ) र कच्चा भटमासको तेल (२४ अर्ब ३७ करोड) रहेका छन्।
भटमासको तेल, सूर्यमुखीको तेल, अलैंची, हाते गलैंचा र चिया नेपालको प्रमुख निर्यात बनेका छन्। भटमासको तेल १८ अर्ब ९० करोड रुपैयाँको निर्यात भएको छ भने सूर्यमुखीको तेल ४९ करोड ८४ लाख रुपैयाँको निर्यात भएको छ। अलैंची, गलैंचा र चियाको निर्यात क्रमशः ४५ करोड ५७ लाख, ३३ करोड १५ लाख र २८ करोड ५ लाख रुपैयाँको भएको छ।
समीक्षा अवधिमा नेपालले १६० देशसँग व्यापार गरेको छ, जसमध्ये ३३ देशसँग व्यापार नाफा रहेको छ। सबैभन्दा बढी व्यापार नाफा अफगानिस्तानसँग ४६ करोड ३२ लाख रुपैयाँको रह्यो। नेपालले अफगानिस्तानमा ४७ करोड ५६ लाख रुपैयाँको वस्तु निर्यात गरेको छ भने १ करोड २३ लाख रुपैयाँको आयात गरेको छ।
नेपालको सबैभन्दा ठूलो व्यापार घाटा भारतसँग ४ खर्ब ३९ अर्ब १४ करोड रुपैयाँको रहेको छ। भारतबाट ५ खर्ब २ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँको आयात भएको छ भने ७३ अर्ब ७१ करोड रुपैयाँको निर्यात भएको छ। त्यसै गरी चीनसँग १ खर्ब ५८ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँको व्यापार घाटा रहेको छ, जहाँ १ खर्ब ६० अर्ब ५४ करोडको आयात र १ अर्ब ९२ करोड रुपैयाँको निर्यात भएको छ।
