गुल्मी– गुल्मीमा अटिजम भएका बालबालिकालाई छुट्टै पाठशाला भए पनि शिक्षक नहुँदा समस्या देखिएको छ। जिल्लाको रुरुक्षेत्र गाउँपालिका १ मा रहेको अटिजम पाठशालामा शिक्षक नहुँदा अभिभावकहरू दिनभर पाठशालामै बस्न बाध्य छन्।
पाल्पाको पूर्वखोला गाउँपालिका १ की सुकमाया हिस्की छोरा पढाउन बुटवल बस्थिन्। उनको छोरालाई अटिजमसम्बन्धी समस्या देखिएपछि उनी त्यस्तै पाठशालाको खोजीमा लागिन्। पाल्पाबाट बुटवल जानुभएकी सुकमाया छोरालाई पढाउन गुल्मी आउनुपर्यो। ‘बच्चामा समस्या देखिएपछि मैले बाँधेर राख्ने र कोठामा थुन्ने गर्थें,’ उनी भन्छिन्, ‘गुल्मीमा यस्तो पाठशाला छ भनेपछि म यहीँ आएँ।’
शिक्षक नहुँदा आफू दिनभर पाठशालामै बस्न बाध्य हुनुपरेको उनले गुनासो गरिन्। शिक्षकसँगै आवाससहितको सुविधा भएमा धेरै राहत हुने सुकमायाको भनाइ छ। गुल्मीको रुरुक्षेत्र १ की रीता पाण्डे पौडेल पनि आफ्नो सन्तानले अस्वाभाविक क्रिया देखाएपछि पीरमा परेकी थिइन्। समस्या पहिचान नभएपछि सन्तानलाई घरमै राख्न बाध्य भएकी उनी अटिजम पाठशालाको सम्पर्कमा आएपछि राहत मिलेको बताउँछिन्।
बच्चालाई लिएर आएका अभिभावकले एकापसमा सिकाउँदा अटिजम भएका बालबालिकाको सिकाइमा केही परिवर्तन आए पनि शिक्षक नहुँदा आफूहरूलाई समस्या देखिएको पाण्डेले बताइन्।
अभिभावक सुकमाया, रीता र अर्की विमला परियारले स्वयंसेवकका रूपमा अन्य बालबालिकाको सिकाइलाई सहजीकरण गर्दै आएकी छन्।
रुरुक्षेत्रका अगुवा स्थानीय समाजसेवीको पहलमा ०७४ सालमा अटिजम पाठशाला नेपाल स्थापना भएको थियो। पाठशालामा अहिले १४ जना अटिजम भएका बालबालिका सिकाइका लागि आउँछन्।
यसअघि लुम्बिनी प्रदेश र रुरुक्षेत्र गाउँपालिकाको कूल ६० लाख सहयोगमा पाँच कोठाको भवन पाठशालाका लागि बनेको छ। पाठशालामा शिक्षक नभएपछि तीनजना अभिभावकले एकापसमा बालबालिकालाई सिकाउँदै आएकी छन्। उनीहरूलाई पाठशालाले स्वयंसेवक शिक्षक भनेको छ।
अटिजम पाठशाला नेपालकी अध्यक्ष अमृता भण्डारी पाठशालामा शौचालयको अभाव, भान्साकोठाको अभाव र शिक्षक नहुँदा समस्या झेल्नुपरेको बताउँछिन्। ‘अगुवा समाजसेवीको पहलमा हामीले अटिजम पाठशाला खोलेपछि त्यस्ता बालबालिका र उनका अभिभावकलाई राहत भएको छ,’ उनले भनिन्, ‘राज्य तहबाट कुनै शिक्षक नहुँदा हामीले निकै सास्ती खेप्नुपरेको छ।’
रुरुक्षेत्र गाउँपालिकाका प्रवक्ता हरि ज्ञवालीले गाउँपालिकाका तर्फबाट पाठशालामा सहयोग रहने उनले बताइन्। छिट्टै शिक्षक कर्मचारीको अभाव नहुने गरी व्यवस्थापन गर्ने र माथिल्लो निकायमा पनि शिक्षकका लागि पहल गर्ने उनको भनाइ छ।
के हो अटिजम?
अटिजम मस्तिष्कको विशेष अवस्था हो। अटिजम भएका बालबालिकाको शारीरिक अवस्था सामान्य भए पनि सामाजिक सीप, सञ्चारसम्बन्धी सीप र सिकाइको क्षमता कम हुन्छ।